తెలంగాణలో వరి మోజు: అంతర పంటలపై రాష్ట్రం ఎందుకు వెనుకపడింది?

వరి సాగు మరియు ఉత్పత్తిలో దేశంలో అగ్రస్థానాన్ని అధిరోహించిన తెలంగాణ, అంతర పంటల సాగులో మాత్రం వెనుకబడినట్లు కేంద్ర వ్యవసాయ, రైతు సంక్షేమ శాఖ తాజాగా విడుదల చేసిన 2023–24 అధ్యయన నివేదికలో వెల్లడైంది. ఈ అధ్యయనం ప్రకారం, తెలంగాణ దేశవ్యాప్తంగా 12వ స్థానంలో నిలిచినట్లు పేర్కొనబడింది.

ప్రధాన పంటలపై అధిక దృష్టి – అంతర పంటలకు ప్రభుత్వం, రైతుల నుంచి తక్కువ ఆసక్తి

తెలంగాణ రైతులు ప్రధానంగా వరి, పత్తి, మొక్కజొన్న వంటి పంటలపై దృష్టిసారించడంతో మిశ్రమ పంటల పట్ల ఆసక్తి లోపించిందని, అలాగే ప్రభుత్వ స్థాయిలో తగిన ప్రోత్సాహం లేకపోవడమూ దీనికి ప్రధాన కారణాలుగా నివేదిక చెబుతోంది. అంతర పంటల సాగు అంటే ఒకే వ్యవసాయ భూమిలో ఒకేసారి రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ పంటలను కలిపి సాగుచేయడం. ఇది భూమి సారాన్ని పరిరక్షించడమే కాకుండా, రైతుకు అదనపు ఆదాయంనూ కల్పిస్తుంది.

దేశంలో ముందున్న రాష్ట్రాలు – తెలంగాణ 12వ స్థానంలో

తెలంగాణ కంటే పశ్చిమ బెంగాల్, పంజాబ్, గుజరాత్, హర్యాణా, ఉత్తరప్రదేశ్, మధ్యప్రదేశ్, అస్సాం, ఆంధ్రప్రదేశ్, కర్ణాటక, ఛత్తీస్‌గఢ్, రాజస్థాన్ రాష్ట్రాలు ముందు ఉన్నట్లు ఈ నివేదిక పేర్కొంది. ఇది తెలంగాణ వ్యవసాయ రంగానికి ఒక ఆవశ్యకమైన హెచ్చరిక.

తెలంగాణలో వరిపై అధిక ఆధారపడుతున్న సాగు నమూనా

• యాసంగి సీజన్: మొత్తం 79 లక్షల ఎకరాల్లో పంటలు, అందులో 59.28 లక్షల ఎకరాల్లో వరి
• వానాకాలం: 1.29 కోట్ల ఎకరాల సాగులో వరి 66 లక్షల ఎకరాల్లో, పత్తి 45 లక్షల ఎకరాల్లో
  
  
• ఆయిల్ పామ్, వేరుసెనగ, మొక్కజొన్న, కూరగాయల పంటల్లో మాత్రమే 10% లోపు అంతర పంటల సాగు నమోదు
  
  

వరి మరియు పత్తి సాగు విస్తృతంగా ఉండటం వల్ల రైతులు ఇతర మిశ్రమ పంటలపై దృష్టి పెట్టడం లేదు.

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో విస్తృతంగా సాగుతున్న మోడల్

ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో కొబ్బరి తోటల్లో కోకో, అరటి, కంద, పసుపు, బెండ, మిరప, ఆకుకూరలు, వంగ, కాకరకాయ, పూల పంటలతో సహా అంతర పంటలు విస్తృతంగా సాగుతున్నాయి. ఇది తెలంగాణ రైతులకు ఒక ఉదాహరణగా నిలుస్తుంది.

అంతర పంటల సాగు లాభదాయకత – శాస్త్రవేత్తల సూచనలు

విశేష ప్రయోజనాలు:

• భూమి కోత (soil erosion) తగ్గుతుంది
  
  
• భూసారం పెరుగుతుంది
  
  
• నత్రజని శాతం పెరుగుతుంది
  
  
• చీడపీడల నియంత్రణకు సహాయపడుతుంది
  
  
• ఎరువుల వినియోగం తగ్గుతుంది
  
  
• రైతుకు అదనపు ఆదాయం లభిస్తుంది
  
  

శాస్త్రవేత్తలు తెలంగాణలో పత్తి, వేరుసెనగ, ఆముదం, జొన్న, మొక్కజొన్న వంటి ప్రధాన పంటల మధ్యలో పెసర, మినుములు, అలసంద, కంది, బెండ, సోయా చిక్కుడు వంటి పంటలను అంతర పంటలుగా సాగు చేయాలని సూచిస్తున్నారు.

విజ్ఞుల సూచన – పాలసీ స్థాయిలో మార్పులు అవసరం

రాష్ట్రవ్యాప్తంగా మిశ్రమ సాగును ప్రోత్సహించేందుకు విస్తృత అవగాహన కార్యక్రమాలు, విశేష ప్రోత్సాహక పథకాలు, రైతులకు శిక్షణ కార్యక్రమాలు అవసరమని వ్యవసాయ శాస్త్రవేత్తలు సూచిస్తున్నారు. అంతర పంటల సాగు ద్వారా రైతు ఆదాయం పెరగడమే కాక, భూమి ఆరోగ్యాన్ని రక్షించే దిశగా తెలంగాణ అడుగులు వేయాలన్నారు.

తెలంగాణ వ్యవసాయ రంగం వరి ఉత్పత్తిలో అగ్రస్థానం సాధించినా, అంతర పంటల సాగు విషయంలో చాలా వెనుకబడి ఉన్నది. ఇది భవిష్యత్తులో మట్టిలో సహజ నైపుణ్యాలను కోల్పోయే ప్రమాదానికి దారితీసే అవకాశం ఉంది. అందుకే రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ అంశంపై గంభీరంగా స్పందించి, వ్యవసాయ విధానాల్లో మిశ్రమ సాగును ప్రోత్సహించే దిశగా చర్యలు తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.

Read More:

పాలు కూడా ఖరీదైంది! మే 1 నుంచి అమూల్, మదర్ డెయిరీ పాల ధర రూ.2 పెంపు

వ్యవసాయ వ్యర్థాల నుంచి ఆదాయం: తెలంగాణలో బయోగ్యాస్ ప్లాంట్ల ద్వారా రైతులకు కొత్త ఆశ!