
సేంద్రియ వ్యవసాయం అనేది ప్రకృతి అనుసరించిన, పర్యావరణహితమైన, జీవాధారిత వ్యవసాయ విధానం. ఇది నేల, నీరు, జీవవైవిధ్యం మరియు పంటల ఆరోగ్యాన్ని పరిరక్షిస్తూ, రైతుకు శాశ్వత లాభాలను అందించే విధానం. రసాయనిక ఎరువులు, పురుగుమందులకు ప్రత్యామ్నాయంగా ప్రకృతి నుంచి పొందిన వనరులను వినియోగించి సాగు చేయడం ఈ వ్యవసాయ విధానానికి ముఖ్య లక్ష్యం.
సేంద్రియ వ్యవసాయం ప్రత్యేకతలు
పర్యావరణ అనుకూల వ్యవసాయం
సేంద్రియ వ్యవసాయం ద్వారా జీవుల వైవిధ్యం, మట్టిలో సూక్ష్మజీవుల ప్రవర్తన వృద్ధి చెందుతుంది. ఇది వ్యవసాయ భూముల సుదీర్ఘకాలిక వినియోగానికి దోహదపడుతుంది.
ప్రాంతీయ వనరుల వినియోగం
ఈ విధానంలో ప్రాంతీయంగా లభించే జీవ పదార్థాలు — మొక్కల వ్యర్థాలు, పశు ఉత్పత్తులు, వంటింటి వ్యర్థాలు — ప్రధానంగా వినియోగించబడతాయి.
హానికర రసాయనాల మినహాయింపు
రసాయనిక ఎరువులు, పురుగుమందుల వాడకం పూర్తిగా నివారించి, సేంద్రియ ఎరువులు, జీవ సిద్ధాంతాలు, పంట చక్రాలు ఆధారంగా సాగు కొనసాగుతుంది.
నేల సంరక్షణ పద్ధతులు
పైరు వ్యర్థాల మట్టి కప్పుదల
పంటల వ్యర్థాలను నేలపై కప్పడం ద్వారా సూర్యరశ్మి, గాలి, వర్షం వల్ల మట్టికి జరిగే నష్టం తగ్గిపోతుంది. ఇది నేల తేమను నిల్వ చేస్తుంది.
అవసరమైతేనే దుక్కి దున్నడం
అధికంగా మరియు లోతుగా దున్నటం వలన మట్టిలోని జీవసంబంధ పదార్థాలు, సూక్ష్మజీవులు తగ్గిపోతాయి. కనుక అవసరమైనంత మేరకే, తక్కువ మోతాదులోనే దుక్కి చేయాలి.
మిశ్రమ వ్యవసాయం – ప్రకృతితో కలిసిన పద్ధతి
పంటలలో పరస్పర సహకారం
పంటల సాగుతో పాటు పశుపోషణను కలిపిన మిశ్రమ వ్యవసాయం రైతుకు ఆర్థికంగా లాభదాయకంగా ఉండటమే కాక, ప్రకృతి పరిసరాలను పటిష్టంగా ఉంచుతుంది.
మిశ్రమ పంటల సాగు
సేంద్రియ వ్యవసాయంలో పలు రకాల పంటలు, అంతర పంటలు సాగు చేయడం వల్ల:
- మట్టిలోని పోషకాల వినియోగం సమతుల్యం అవుతుంది.
- పురుగుల ప్రభావం తగ్గుతుంది.
- పంట నష్టాన్ని తగ్గించవచ్చు.
ఉదాహరణ: అపరాలు – ధాన్యాలు – చిరుధాన్యాలు వంటివిగా పంటలను మారుస్తూ సాగు చేస్తే నేల ఆరోగ్యం మెరుగవుతుంది.
పంట మార్పిడి – నేలకిచ్చే విశ్రాంతి
పంట మార్పిడి ద్వారా:
- నేలలో జీవసత్వం నిలబడుతుంది
- మట్టిలో సూక్ష్మజీవుల జీవనం మెరుగుపడుతుంది
- ఒకే రకమైన పంట వల్ల వచ్చే నేల శక్తి నష్టం నివారించవచ్చు
ఉదాహరణలుగా:
- అపరాలు → ధాన్య పంటలు → అపరాలు
- చిరుధాన్యాలు → అపరాలు → వరి
వ్యవసాయ వ్యర్థాల పునఃవినియోగం
సేంద్రియ పదార్థాలను తిరిగి నేలలో కలపడం ద్వారా:
- నేల జీవశక్తి పెరుగుతుంది
- ఖర్చులు తగ్గుతాయి
- వ్యర్థాలను పనికొచ్చే ఎరువులుగా మార్చవచ్చు
వినియోగించగల పదార్థాలు:
- పశువుల కొమ్ములు, మూత్రం, విసర్జనాలు
- వంటింటి వ్యర్థాలు
- పంటల వ్యర్థాలు
- ఇవన్నీ నేరుగా నేలపై కప్పడం లేదా కంపోస్ట్ చేసి కలపవచ్చు
సేంద్రియ వ్యవసాయం ద్వారా రైతులకు ఆరోగ్యకరమైన పంటలు, నిలకడగా పుట్టే ఆదాయం, మరియు పర్యావరణ పరిరక్షణ సాధ్యమవుతుంది. ఇది కేవలం వ్యవసాయ మార్గమే కాక, భవిష్యత్ తరాల కోసం ప్రగతి పథం కూడా.
Read More:
Share your comments