వేసవిలో శరీరాన్ని చల్లబరచే మూలికలు: ఆరోగ్యానికి ఆయుర్వేద రక్షణ!

వేసవిలో అధిక ఉష్ణోగ్రతల వల్ల శరీరం వేడెక్కిపోవడం, డీహైడ్రేషన్, అస్వస్థత వంటి సమస్యలు తలెత్తుతుంటాయి. ఈ వేడిమిని సహించేందుకు సహజ సిధ్ధమైన మూలికలు, మసాలాలు ఎంతో ఉపయోగపడతాయి. ఆయుర్వేదం సహా అనేక సంప్రదాయ వైద్య విధానాల్లో వీటిని శరీరాన్ని చల్లబరచేందుకు వాడతారు. ఇక్కడ వేసవిలో ఉపయోగించవచ్చిన కొన్ని ముఖ్యమైన మూలికలు, వాటి ప్రయోజనాలను చూద్దాం.

మెంతులు (Fenugreek – Trigonella foenum-graecum)

వేసవిలో శరీర ఉష్ణాన్ని తగ్గించే శక్తి మెంతుల విత్తనాల్లో ఎక్కువగా ఉంటుంది. రాత్రి మెంతులు నీటిలో నానబెట్టి, తెల్లవారి ఆ నీటిని తాగితే శరీర వేడి తగ్గుతుంది. ఇందులో ఉండే యాంటీ-ఇన్ఫ్లమేటరీ లక్షణాలు అంతర్గత శరీర ఉష్ణతను నియంత్రించడంతోపాటు జీర్ణ వ్యవస్థకు మేలు చేస్తాయి.

ఇది రక్తంలో చక్కెర స్థాయిని నియంత్రించడంలో, కొలెస్ట్రాల్ తగ్గించడంలో, మహిళల్లో హార్మోన్ల సమతుల్యతకు దోహదపడటంలో ఉపయోగపడుతుంది. మెంతులు ఎక్కువగా దక్షిణ భారత వంటకాల్లో ఉపయోగిస్తారు. పులుసు, మెంతి మజ్జిగ వంటి వంటల్లో దీనిని ఉపయోగిస్తారు. మొలకెత్తించిన మెంతులను సలాడ్‌లలో కలిపి తినవచ్చు.

పుదీనా (Mint – Mentha spicata)

పుదీనా చల్లదనానికి ప్రతీకగా భావించబడుతుంది. ఇందులో ఉండే మెంటాల్ అనే పదార్ధం చర్మం, నోటి శిరోజాలపై చల్లదనాన్ని కలిగించే సిగ్నల్స్ పంపి శరీరానికి తాత్కాలిక చల్లదనాన్ని ఇస్తుంది. వేసవిలో మజ్జిగ, షర్బత్, డెసర్ట్స్ వంటి వాటిలో పుదీనాను చేర్చి తాగితే ఎంతో ఉపశమనం కలుగుతుంది.

పుదీనా మరియు మామిడి కలిపి తయారు చేసే ‘ఆమ్ పన్నా’ వేసవిలో వేడి దెబ్బ నివారించే ప్రముఖ పానీయంగా వినియోగిస్తారు. మామిడి నీటిని నిలుపుకునే గుణం కలిగి ఉండటంతో పాటు పొటాషియం, మగ్నీషియం వంటి ఖనిజాల సమతుల్యతను కల్పిస్తుంది.

సోంపు (Fennel – Foeniculum vulgare)

సోంపు విత్తనాలు శరీరాన్ని చల్లబరచడంలో ఎంతో ప్రభావవంతమైనవి. వీటిలో ఉండే అనెథోల్ అనే నూనె పదార్థం శరీర వేడిని తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. సోంపులో ఫైబర్ అధికంగా ఉండటంతో శరీరాన్ని హైడ్రేట్‌ చేయడంలో, జీర్ణ సమస్యలు తగ్గించడంలో మేలు చేస్తుంది.

గుజరాతీలో ప్రసిద్ధమైన ‘వర్యాళీ షర్బత్’, భోజనానంతరం సోంపును ఉపయోగిస్తారు. సోంపు పొడిని కూరల్లో, సలాడ్లలో కలిపి తినవచ్చు.

జీలకర్ర (Cumin – Cuminum cyminum)

జీలకర్ర సాధారణంగా తాపాన్ని తగ్గించే మసాలాగా కాకపోయినా, ఆయుర్వేదంలో ఇది ‘పిత్త’ దోషాన్ని తగ్గించడంలో ఉపయుక్తంగా భావిస్తారు. వేసవిలో జీర్ణ సమస్యలు, అజీర్ణం, గ్యాస్ వంటి సమస్యలు ఎక్కువగా ఉండటం వల్ల జీలకర్రను వినియోగించడమవుతుంది.

జీలకర్ర నీళ్లు వేసవిలో తాగడానికి మంచి ఉపశమన పానీయం. ఉడకబెట్టిన జీలకర్ర నీటిని తాగటం ద్వారా వేడి తగ్గుతుంది. మజ్జిగ, పప్పులలో, కూరల్లో జీలకర్రను చేర్చి వాడవచ్చు. వేడి తగ్గించడమే కాకుండా శ్వాస సంబంధిత ఇబ్బందులను తగ్గించడంలో కూడా ఇది ఉపయోగపడుతుంది.

ఏలకులు (Cardamom – Elettaria cardamomum)

ఏలకులు వాసనతో పాటు శరీరాన్ని చల్లబరచే లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి. వేసవిలో అధికంగా కలిగే గుండెల్లో మంట, వికారం, జీర్ణ సమస్యలు వంటి వాటిని నివారించడంలో ఏలకులు ఉపయుక్తంగా ఉంటాయి.

ఇది ‘త్రిదోష’ సమతుల్యత కలిగించే మసాలాగా ఆయుర్వేదంలో ప్రాచుర్యం పొందింది. ఇది శ్వాస సంబంధిత ఇబ్బందుల నుంచి ఉపశమనం కలిగించే గుణాలు కలిగి ఉంది. చాయ్, మిఠాయిలు, మౌత్ ఫ్రెష్‌నర్లలో ఏలకులను తరచుగా ఉపయోగిస్తారు.

ధనియాలు (Coriander – Coriandrum sativum)

వేసవిలో ధనియాలు శరీర ఉష్ణాన్ని తగ్గించడంలో, అధిక వేడిని తగ్గించడంలో ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తాయి. ధనియాలో ఉండే ఔషధ గుణాలు శరీరంలోని పిత్త దోషాన్ని తగ్గించి శాంతియుత స్థితిని కలుగజేస్తాయి.

ధనియాల నీళ్లు వేసవిలో చల్లదనాన్ని అందించడంలో బాగా ఉపయోగపడతాయి. ఇది డీటాక్సిఫికేషన్, జీర్ణ వ్యవస్థకు మేలు, అలెర్జీల నివారణ, గుండెల్లో మంట తగ్గింపు, చర్మ ఆరోగ్యం, నిద్రలేమి, ఉద్విగ్నత వంటి సమస్యలకు ఉపశమనం కలిగిస్తుంది.

వేసవిలో శరీరాన్ని చల్లగా ఉంచేందుకు, ఆరోగ్యాన్ని కాపాడుకోవడానికి ప్రకృతి మనకు అందించిన మెంతులు, పుదీనా, సోంపు, జీలకర్ర, ఏలకులు, ధనియాలు వంటి మూలికలు, మసాలాలను మన రోజువారీ జీవనశైలిలో చేర్చుకోవచ్చు. వీటితో తయారయ్యే పానీయాలు, వంటకాలు, చికిత్సలు వేసవి వేడిని తట్టుకునేందుకు సహాయపడతాయి. సహజంగా శరీరాన్ని చల్లబరచుకోవాలనుకునే వారికి ఇవి మంచి పరిష్కారం.

ఈ వేసవి కాలాన్ని ప్రకృతి వైద్యంతో ఆరోగ్యంగా, చల్లగా గడిపేయండి!

Courtesy: JACS Rao, CEO, State Medicinal Plants Board, Chhattisgarh

Read More:

వామ్మో మామిడి పళ్లతో మొటిమలా? ఇది అమ్మాయిలు ఖచ్చితంగా చదవాలి!

ఈ నూనె, కొవ్వుని తగ్గించే రహస్య ఔషధం